Ik vind dat Cools al een enorme evolutie heeft gemaakt, hij is er fysisch enorm op vooruit gegaan, heeft een groot volume / loopvermogen,
is dikwijls gevaarlijk met inspeel passen en voorzetten en scoort af en toe. OK, verdedigend maakt hij soms fouten, desalniettemin, ik ben fan van deze jongen.
Dion Cools: 'Ik voel me anders'
20/03/18 om 13:30 - Bijgewerkt om 13:54
Uit Sport/Voetbalmagazine van 21/03/18
Met een Belgische vader en een Maleisische moeder kreeg Dion Cools de invloeden van twee werelden mee. Zijn identiteit ontleent hij vooral aan zichzelf. 'Ik vind het tof om te lezen. Dat zet me aan het denken.'
Als Dion Cools een vraag wordt gesteld, is hij vaak even stil. Dan gaat zijn blik de verte in en plukt hij wat aan zijn kin. Of hij legt zijn hand op tafel, de vingers wat gespreid, en staart ernaar. Niet omdat hij niet weet wat hij moet antwoorden. Juist niet. De verdediger van Club Brugge weet precies wat hij ergens van vindt. En de woorden dienen daar de juiste afspiegeling van te zijn. Van zijn inzichten, zijn mening, zijn ervaringen. Dan lijkt Cools even te zoeken naar zinnen, je voelt het wegen van zijn woorden, om dan datgene uit te spreken wat recht doet aan wie hij is.
Aan tafel zit dan ook geen jongeman die je verwacht bij zijn leeftijd. Hij is 21 jaar. De blik in zijn ogen en de manier waarop hij zich voortbeweegt, lijken de jaren wat vooruit gesneld. Het is niet een ernst die hem omgeeft, gevormd door de wetten van het leven. Dat van hem ging gemakkelijk, vertelt hij. 'Ik ben nooit gepest, voetbal ging altijd goed, thuis en op school ook.' Eerder omringt hem de maturiteit van een man die het leven bewust ondergaat. 'Ik vind het moeilijk om van mezelf te zeggen dat ik me als mens heb ontwikkeld', reageert hij. 'Ik durf misschien wel van mezelf bescheiden te zeggen dat ik iets volwassener ben dan de meeste mensen van mijn leeftijd. Ik merk dat ook wel. Ik zal een situatie altijd overdenken, in plaats van impulsief te reageren - wat mensen op jongere leeftijd eerder doen. Als jongen was dat al zo. Ik kan niet zeggen dat ik ooit iets heb gedaan waarvan ik achteraf dacht: shit, wat dom. Mijn keuzes zijn altijd weloverwogen. In de kleedkamer kijk ik vooral naar de ouderen. Van hen kan ik dingen leren en in me opnemen. Maar dat betekent niet dat ik me beter voel dan mijn leeftijdsgenoten, of dat ik mij slimmer begin te voelen omdat ik toevallig een boek lees en iemand anders liever met de Playstation speelt. Ik speel ook op de Playstation. Maar ik vind het óók tof om te lezen. Omdat ik dingen wil weten.'
De mens is egoïstisch
Op dit moment is Cools bezig in het boek Think & Grow Rich, een boek uit 1937 van Napoleon Hill. 'Dat komt door mijn nonkel. Hij werkt in Amerika en zei tegen me: 'Dit zijn boeken die je absoluut moet lezen. Dan ga je een heel andere wijze van denken hebben.' Hij noemde ook De zeven eigenschappen van effectief leiderschap. Het klopt wat hij zegt. Ze zetten me aan het denken.'
In Think & Grow Rich wordt de weg naar succes beschreven aan de hand van het bestuderen van gewoontes van mensen die miljonairs werden. De basis van het boek draait erom geen ruimte te bieden aan negatieve gedachten. 'Het geeft mij echt iets extra's om dat te weten. Zeker in conflicten helpt het me. Het boek geeft heel duidelijk weer hoe wij als mensen een situatie kunnen veranderen, puur op basis van onze denkwijze. Mochten wij nu naar iets kijken, neem een foto. Jij ziet daar een schoen in en ik een stoel. Omdat ik een stoel zie, ga ik die zienswijze verdedigen. Maar ik kan ook proberen te begrijpen waarom jij er een schoen in ziet. En te accepteren en begrip te tonen dat jij een andere mening hebt. Het is de kunst niet te blijven doorgaan: 'Het is een stoel en punt uit.' En misschien kan ik dan beseffen hoe het komt dat jij tot jouw gedachten komt.'
Hij is even stil. 'Het lijkt zo simpel als ik het zo zeg', klinkt het bijna verontschuldigend. 'Maar pas door er echt over te lezen, realiseerde ik me: ik zou daar meer op moeten letten. Het doet me nadenken over hoe ikzelf denk en hoe jij denkt. Het is een openbaring om zo te leren denken.'
Juist in een maatschappij waarin de omgang met elkaar harder wordt, is het een opvallende omslag die Cools probeert te maken. 'Om eerlijk te zijn: in onze maatschappij gebeurt het vaak juist andersom. 'Ik en mijn mening. En jij moet luisteren.' Sommigen staan open voor een mening van een ander. Maar op hogere niveaus in onze maatschappij, in de politiek bijvoorbeeld, is er nog niets veranderd. De mens is nog altijd heel egoïstisch.'
Ruzie in de wagen
Zijn interesses in de bredere zaken van het leven ontwikkelde hij door zijn vader. 'Soms hamert papa er nog wel op: 'Zou je niet nog eens wat doen van school? Zou je niet nog wat lezen?' Ik zeg dan: 'Ik lees wel.' En dan leg ik hem uit wat ik doe. Maar hij heeft eigenlijk liever dat ik echt zou gaan studeren. Daar ben ik ook dankbaar voor, voor die houding. Als ik vroeger tekenfilms keek van bijvoorbeeld South Park, dan zei hij: 'Kijk toch niet naar zulke domme dingen, bekijk liever een documentaire.' Op dat moment dacht ik: zeg niet zoiets belachelijks. Maar uiteindelijk is dat wel correct. Hij probeert me goed op te voeden en de juiste dingen mee te geven. Nu nog. Hij geeft me veel magazines, zoals Trends en Knack, zodat ik dingen van de wereld meekrijg.'
Als enig kind waren zijn ouders altijd nauw betrokken bij zijn bezigheden. 'Mijn vader was strenger op mijn school, mijn moeder meer op het voetbal. Natuurlijk dacht ik alleen maar aan voetballer worden, maar ik liet het niet zitten, school. Ik wilde voor alles slagen. Ik heb mijn ASO-diploma gehaald, in de richting economie-talen. Nu zijn mijn ouders beiden kritisch op het voetbal.' Hij lacht. 'Ze zijn trots, maar ze zullen dat niet snel zeggen. Ze zijn heel streng op dat vlak. Al speel ik in jouw ogen een negen of een tien op tien, dan zullen ze altijd wel iets vinden wat beter kon. Ze zijn allebei super voetbalminded. Mijn mama had er als kind al een liefde voor. Ze komt uit Maleisië en daar is Engels voetbal alles. Zij was enorme fan van Liverpool en keek graag naar de Premier League.'
Toen Cools nog in de jeugd speelde bij eerst Tempo Overijse en later Oud-Heverlee Leuven stond zijn moeder langs de lijn. 'Dan hadden we daarna vaak ruzie in de wagen op basis van mijn training en ons karakter. Dat botste gewoon. 'Waarom pass je niet vaker met je linkervoet? Ik wil dat je je linkervoet verbetert', zei ze dan. Daar ging ik dan tegenin. Uiteindelijk beseften we beiden dat we onze eigen visie hebben en dan kwam het weer goed. Ik zag ook wel: zij probeerde mij gewoon te helpen. Maar op dat moment botste dat, het was niet altijd even gemakkelijk om te horen.'
Chineesje
Hij lijkt veel op haar, zegt hij. Meer dan op zijn vader. 'Mijn moeder heeft een zeer sterk karakter. Ze laat zich nooit doen en zegt altijd waar het op staat. Als we ruzie hadden, lieten we beiden onze pittige kant zien, maar we zijn ook emotioneel en kunnen goed meeleven met andere personen. Dan komen we altijd in het midden uit. Mijn vader is meer een sociaal persoon. Mijn mama is ook sociaal, maar geen open boek. Dat heb ik ook. Als kind al. Ik was zeer speels, maar ook verlegen. Ik was altijd dat Chineesje dat graag voetbalde. Ik had mijn kringetje van vaste vrienden en familie, maar daarbuiten had ik weinig contact. Ik kwam wel goed overeen met anderen; ik had nooit problemen. Maar ik vind het nu nog moeilijk om mensen toe te laten die ik niet ken. In een nieuwe groep heb ik het echt moeilijk om mezelf direct comfortabel te voelen. Ik bekijk liever eerst de situatie en de personen, vooraleer ik mijzelf ga openstellen voor anderen. Omdat ik al drie jaar bij deze club zit, is het gemakkelijker omdat ik iedereen ken, maar als je mij morgen vraagt om naar een nieuwe groep te gaan, dan ben ik helemaal niet dezelfde persoon. Dan ben ik verlegen, wat onzeker en ga ik terug stil zijn, mijn eigen ding doen. Pas later zal ik zien en voelen wie de personen zijn met wie ik kan optrekken, tegen wie ik iets kan zeggen en met wie ik kan lachen.'
Toch heeft hij nooit lang nagedacht of hij de stap naar Club Brugge moest maken. Cools was achttien jaar en zou het ouderlijk huis in Overijse verlaten voor West-Vlaanderen. 'Dat is wel dubbel: de stap naar Brugge vond ik niet eng. Ik ben niet snel onder de indruk. Al kom jij honderd keer op tv, ik blijf mijn rustige zelve. Ik ga niet beginnen stotteren omdat jij al vijf keer de Gouden Schoen hebt gewonnen. Ik toon respect voor anderen en wat ze gepresteerd hebben, maar ik ga mezelf niet kleiner maken. Jij bent ook maar een persoon.'
Bij een volgende stap in zijn carrière zal het voor Cools niettemin opnieuw aftasten zijn. Aan een club in het buitenland wil hij voorlopig niet denken. 'Dat zou ik moeilijk vinden. Ik zit graag op mijn vertrouwde plek; kies liever voor wat ik ken. En ik moet ook nog wat groeien als speler. Dus dan zou een club in het buitenland absoluut de juiste keuze moeten zijn en honderd procent goed moeten voelen, vooraleer ik het doe. Maar een keuze laten beïnvloeden, puur omdat ik verlegen ben... Natuurlijk niet. Ik ben me er wel bewust van dat ik in een nieuwe groep weer verlegen zal zijn. Maar dat zie ik dan wel weer. Het heeft mij ook nooit beperkt als voetballer. Als jeugdspeler was ik altijd kapitein van de ploeg. Als ik eenmaal in een groep zit, zal ik wel praten, dan zal ik wel leiden. Ik denk niet dat er ooit een factor in mijn carrière heeft meegespeeld waardoor ik uit balans was.'
Liefde op het eerste gezicht
Cools groeide zijn hele leven op in België. Toch werd hij net als zijn moeder geboren in Kuching, Maleisië, het land waar zijn ouders elkaar leerden kennen. 'Mijn vader was met een vriend op doorreis in Zuidoost-Azië. Hij werkte bij een internationaal bedrijf, DHL, en in Kuching sprong hij bij die vestiging even binnen. Daar kwam hij mijn moeder tegen. Het moet liefde op het eerste gezicht zijn geweest, want ze hebben meteen een afspraak gemaakt. Maar mijn vader was op reis en bleef niet lang in Maleisië. Daarna zijn ze een paar keer heen en weer gereisd. Mama heeft uiteindelijk de beslissing genomen om naar België te komen, omdat dat de gemakkelijkste keuze was. Toen ze zwanger was van mij wilde ze wel daar bevallen om mij de nationaliteit te schenken; zodat ik later zou mogen kiezen. Zo gauw ik mocht vliegen zijn we direct naar België vertrokken.
'Ze heeft erover verteld dat het moeilijk was en ik denk dat we ook goed moeten beseffen dat ze veel heeft achtergelaten. Maar ze heeft er nooit over geklaagd, zeker niet. Mijn mama is sterk en kan goed op zichzelf leven. Ze spreekt goed Engels waardoor ze in een internationaal bedrijf in Brussel gemakkelijk werk kon vinden. Maar ze heeft het nu nog altijd moeilijk om het Nederlands onder de knie te krijgen. Ze verstaat het wel, maar ik spreek met haar in het Engels.'
Het zuidelijke deel van Kuching is een gedeelte van Maleisië waar de Chinese invloeden het grootst zijn. In het noorden overheersen de Maleise en autochtone invloeden. 'Aan de Chinese kant draait het meer om striktheid, regels, orde en hard werken. Dat heeft mijn moeder er ook wel goed in getimmerd. Planning is belangrijk, geen losse eindjes, alles is goed georganiseerd. In landen zoals die van ons zijn wij tevreden als we door zijn met een vijf of zes op tien. In landen als Maleisië ambiëren ze allemaal een tien op tien. Je moet er daar bovenuit springen: dat is de enige manier om aan de top te geraken en te hopen op een beurs in het buitenland, vaak China, Nieuw-Zeeland, het Verenigd Koninkrijk of Australië. Dat vergt een andere denkwijze, mensen weten heel goed wat ze willen. Voor mijn mama moet het daarom echt anders zijn geweest om hier te komen. Hier is iedereen op dat vlak wat lakser. 'We zien wel, komt toch wel goed.' Dat is een groot verschil.'
Genieten is een kunst
Niet iedereen heeft in zijn geboorteland de mogelijkheden zoals we in de westerse landen gewoon zijn; onderwijs, zorg en voldoende inkomsten. 'Maleisië is niet bepaald het rijkste land ter wereld. Ik zeg ook niet dat het een arm land is, maar als je het vergelijkt met het westen: iedereen krijg hier zijn kansen, iedereen heeft de mogelijkheden zijn inkomsten te verdienen. Daar niet. Dus heeft ook niet iedereen de luxe om zeker te zijn van een toekomst. Als we naar Maleisië op vakantie gaan, voel je dat. We zitten dan in een totaal andere atmosfeer. Bij ons zijn de leerjaren in de lagere school nog gewoon plezier maken, veel op de speelplaats bezig zijn. Maar in Maleisië is het al op jonge leeftijd heel strikt en serieus. Mijn nichtje is twaalf. Zij heeft les van zeven uur 's ochtends tot twaalf uur 's middags en volgt dan verplicht bijlessen. Ze móét dat doen, anders valt ze uit de boot. Ik denk dat mensen uit Aziatische landen daardoor meer doorzetters zijn dan wij westerlingen. Maar wij genieten volgens mij weer meer van wat we doen. Dat is ook een kunst.'
Hij praat in 'wij' als het over de westerse wereld gaat en 'zij' over het thuisland van zijn moeder. 'Ik ben meer een westerling, eerlijk gezegd. Ik ben hier opgegroeid en opgevoed. Die invloeden zitten allemaal zó in mij. Maar het helpt wel om andere visies te bezien en andere werelden te kennen. Onze wereld is niet altijd de juiste of even correct. Het doet me beseffen dat je dankbaar moet zijn met wat je hebt. Wij als voetballers ook. Wij moeten ook gewoon tevreden zijn en niet altijd zeuren. Dat is een Maleisische invloed en ik heb het karakter van mijn mama. Maar dat maakt me nog geen Maleisiër. Huidskleur kun je natuurlijk nooit veranderen. Het heeft nooit echt grote problemen met zich meegebracht. Mensen die een nog donkerder uiterlijk hebben, krijgen sneller een reactie dan mensen uit het oosten. Als kind heb ik ze vanaf de zijlijn weleens horen roepen: 'Jij Chinees.' Op jonge leeftijd trek je je dat echt aan. Op dat moment schaamde ik me voor mijn afkomst. Omdat je niet beseft wat er gebeurt. Maar als je nu aan mij vraagt of ik trots ben dat ik die twee culturen in me heb, dan zeg ik: 'Ja, ik ben trots.' En ik hoef helemaal niet te kiezen uit die twee. Ik draag beide delen in mij. Het grappige is wel: als ik in Maleisië ben, voel ik me meer Belg en als ik in België ben, voel ik me dat niet. Of toch niet helemaal... Ik voel me anders. Dat is het eigenlijk.'
Mayke Wijnen
'In Maleisië ben ik in mijn familie een hype'
Dion Cools gaat regelmatig op vakantie naar Maleisië, het geboorteland van zijn moeder en hemzelf. Hij groeide echter op in België, het thuisland van zijn vader. Twee jaar geleden was hij voor het laatst in het Aziatische land. 'Ik probeer zo veel mogelijk te gaan, maar het is niet zo evident. De vorige keer was het niet echt een vakantie voor mij. We kregen daar zo veel bezoek over de vloer', zegt hij. 'Puur op basis van wie ik ben. In Maleisië ben ik in mijn familie een soort van hype. Ik ben 'de voetballer'. Ze hebben geen enkele Europese voetballer die op dit niveau speelt en dan komen er speciaal familieleden over de vloer alleen maar om mij te zien. Dan kan ik niet zeggen: 'Nu even niet.' Zeker in die cultuur moet je altijd vriendelijk zijn.'
De verdediger kwam uit voor de jeugdelftallen van België, maar zou ook nog altijd voor de nationale ploeg van Maleisië kunnen kiezen. 'Daar zou ik al international kunnen zijn, maar ik wil nu nog geen keuze maken. Ik zou wel gemotiveerd zijn om voor Maleisië te spelen. Ik zou mij honderd procent geven, omdat ik deels Maleisisch ben en ik wil de mensen trots maken, maar ik houd het open. Ik ben nog jong. En er zitten ook heel wat nadelen aan om voor Maleisië uit te komen. Het vliegen, de jetlag... Het is niet alleen maar voor je land voetballen.'
